Με δυνατές φωνές, συγκίνηση αλλά και συγκεκριμένες δεσμεύσεις για δράση πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τρίτης στον Πολιτιστικό Πολυχώρο «Δημ. Χατζής» η ενημερωτική εκδήλωση με τίτλο «Σερβίροντας… Ασφάλεια – Η τροφική αλλεργία στην Εστίαση», με πρωτοβουλία του Συλλόγου Γονέων και Φίλων Παιδιών με Αλλεργίες, και τη συνδιοργάνωση της Περιφέρειας Ηπείρου, του Δήμου Ιωαννιτών, του Επιμελητηρίου Ιωαννίνων και του δήμου Ζίτσας. Συγκλονιστικές ήταν οι μαρτυρίες που παρουσιάστηκαν για περιστατικά με τροφικές αλλεργίες που συχνά οδήγησαν σε απώλεια ζωών. Το Επιμελητήριο Ιωαννίνων θα συμβάλλει στην ενημέρωση και πρόληψη με σχετικό σποτ στα ΜΜΕ. Περίπου 200 είναι τα μέλη του Συλλόγου στα Γιάννενα και άγνωστος ο αριθμός παιδιών που αντιμετωπίζουν μαζί με τις οικογένειές τους αυτό το σοβαρό πρόβλημα.
Τον συντονισμό της εκδήλωσης είχε ο δημοσιογράφος Αλέξανδρος Θέμελης, ενώ η συμμετοχή επιστημόνων, εκπροσώπων της αυτοδιοίκησης και του επιχειρηματικού κόσμου, αλλά και η ανοιχτή συζήτηση με το κοινό, διαμόρφωσαν μια ατμόσφαιρα ουσιαστικής επικοινωνίας και ευαισθητοποίησης.
Χαιρετισμοί στήριξης και πολιτική βούληση
Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυναν ο Σπύρος Μπέκας, Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Ιωαννίνων, ο οποίος δήλωσε τη στήριξη του φορέα σε κάθε δράση που ενισχύει τη γνώση και την ασφάλεια στον τομέα της εστίασης.
Ο Μάκης Χρυσοστόμου, Αντιδήμαρχος Ιωαννίνων και μέλος του Δ.Σ. του Επιμελητηρίου, που αναφέρθηκε στη σημασία της πρόληψης και της κοινωνικής ευαισθησίας.
Επίσης, ο Χρήστος Τάτσης, Αντιδήμαρχος Τουρισμού Ιωαννίνων, επεσήμανε την ανάγκη ο τουρισμός της περιοχής να αγκαλιάζει τη συμπερίληψη και την ασφάλεια των επισκεπτών, κάνοντας λόγο για μια τουριστική εμπειρία που σέβεται τις αλλεργίες και τις διατροφικές ανάγκες.
Συγκλονιστικές μαρτυρίες από τον Σύλλογο
Το κοινό καθήλωσαν οι μαρτυρίες των Μαρίας Ζιώγα και Εύης Αντωνίου, εκπροσώπων του Συλλόγου, που μετέφεραν αληθινές και συγκινητικές ιστορίες παιδιών με τροφικές αλλεργίες, τόσο από την Ήπειρο όσο και από την υπόλοιπη Ελλάδα και το εξωτερικό.
Αναφέρθηκαν περιπτώσεις παιδιών που έχασαν τη ζωή τους επειδή κατανάλωσαν από λάθος ή άγνοια προϊόντα στα οποία είχαν αλλεργία, ακόμη και μέσα σε σχολεία ή εστιατόρια, απομονώνονται στις σχολικές εκδηλώσεις και στα πάρτι επειδή δεν μπορούν να φάνε μαζί με τα υπόλοιπα παιδιά, δυσκολεύονται να κοινωνικοποιηθούν επειδή δεν βρίσκουν ασφαλή μαγαζιά εστίασης, δεν έχουν πρόσβαση σε φάρμακα πρώτης ανάγκης, όπως οι ενέσεις αδρεναλίνης, οι οποίες, είτε απουσιάζουν από τη φαρμακευτική αλυσίδα, είτε είναι οικονομικά δυσπρόσιτες.
«Ζούμε με τον φόβο, με την ενοχή, με την απομόνωση. Δεν ζητάμε προνόμια, ζητάμε κατανόηση, ασφάλεια και αξιοπρέπεια», τόνισε η κα Ζιώγα, προκαλώντας έντονη συγκίνηση στην αίθουσα.
Ενημερωτικό σποτ στα τοπικά ΜΜΕ από το Επιμελητήριο
Σημαντική στιγμή της εκδήλωσης ήταν η δέσμευση του Επιμελητηρίου Ιωαννίνων να συνδράμει με τη δημιουργία και προβολή διαφημιστικού σποτ στα τοπικά τηλεοπτικά μέσα, με στόχο την ενημέρωση των επαγγελματιών και του ευρύτερου κοινού για τις τροφικές αλλεργίες, την ευθύνη που φέρουν οι επιχειρήσεις, αλλά και τα βασικά βήματα πρόληψης.
Μια δέσμευση που έρχεται να μετατρέψει την εκδήλωση σε αφετηρία δράσης, και όχι σε μια απλή ημερίδα ενημέρωσης.
9.500 μέλη και πολλοί ακόμη «αόρατοι»
Όπως αναφέρθηκε από τους διοργανωτές, ο Σύλλογος Γονέων και Φίλων Παιδιών με Αλλεργίες αριθμεί ήδη πανελλαδικά 9.500 εγγεγραμμένα μέλη, στα Γιάννενα περίπου 200, ενώ χιλιάδες ακόμα συμπολίτες μας ζουν με τροφικές αλλεργίες χωρίς οργανωμένη υποστήριξη ή πλήρη επίγνωση των κινδύνων.
Στο επιστημονικό σκέλος της εκδήλωσης, οι παρεμβάσεις της Μαρίας Κωστάρα (Παιδίατρος), της Αφροδίτης Κύρκου (Ειδικευόμενη Παιδιατρικής) και της Σοφίας Τσαμπούρη, Καθηγήτριας Ιατρικής και Προέδρου του Παιδιατρικού Τμήματος της EAACI, παρουσίασαν την επιστημονική βάση των τροφικών αλλεργιών, τη σοβαρότητα των περιστατικών, αλλά και τις προκλήσεις στη διάγνωση, τη διατροφή και την καθημερινή διαχείριση.
Ο Θανάσης Τάσσος, chef και ιδιοκτήτης εστιατορίου, ανέλυσε πώς η κουζίνα μπορεί να δημιουργεί με σεβασμό και ασφάλεια για όλους.
Ο Γιάννης Πέττας, χημικός και εκπρόσωπος του ΕΦΕΤ, παρουσίασε τους κανόνες επισήμανσης και τις υποχρεώσεις των επιχειρήσεων βάσει της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας, δίνοντας σαφείς κατευθύνσεις για την ασφάλεια των καταναλωτών με αλλεργίες.
Η εκδήλωση κατέληξε με ανοιχτή συζήτηση με το κοινό, όπου γονείς, επαγγελματίες, ιατροί και πολίτες κατέθεσαν εμπειρίες, απόψεις και προβληματισμούς, ενώ ζητήθηκε να προχωρήσει θεσμικά η εκπαίδευση στην αλλεργική ευαισθητοποίηση, ιδίως στον χώρο της εστίασης, των σχολείων και των δομών φιλοξενίας.
Το 30% του πληθυσμού παγκοσμίως πάσχει από κάποιου είδους αλλεργία
Εξάλλου, όπως σημειώνεται σε σχετική ανακοίνωση του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίμων, περίπου το 30% του πληθυσμού παγκοσμίως πάσχει από κάποιου είδους αλλεργία, ενώ το 1‰ του πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης αντιμετωπίζει κάποια τροφική αλλεργία. Αυτό μεταφράζεται σε περίπου 4,5 εκατομμύρια ανθρώπους.
Οι τροφικές αλλεργίες προκαλούνται από ορισμένα συστατικά ή ουσίες, που μπορεί να ποικίλουν από περιοχή σε περιοχή και να διαφέρουν ανάλογα με τις πολιτισμικές διαφορές στην διατροφή αλλά και την γενετική προδιάθεση των ατόμων που συνιστούν κίνδυνο για την υγεία τους. Η σοβαρότητα της κατάστασης μπορεί να ποικίλει από ένα ήπιο εξάνθημα έως την αναφυλαξία. Ακόμη και μια πολύ μικρή ποσότητα ενός τέτοιου συστατικού ή ουσίας μπορεί να προκαλέσει αλλεργική αντίδραση στο άτομο που έχει υπερευαισθησία σε αυτό. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι ένα σημαντικό ποσοστό ανθρώπων δεν γνωρίζει εκ των προτέρων ότι είναι αλλεργικός σε ένα τρόφιμο ή μπορεί ένα τρόφιμο που μέχρι πριν από κάποιο χρονικό διάστημα κατανάλωνε κανονικά, ξαφνικά να του προκαλέσει αλλεργία. Ο μόνος τρόπος να διαχειριστεί την κατάσταση κάποιος που πάσχει από αλλεργία είναι να αποφεύγει τα τρόφιμα που τον κάνουν να νοσεί.
Για τον λόγο αυτό, στην ευρωπαϊκή νομοθεσία και συγκεκριμένα στον Κανονισμό 1169/2011 στο Παράρτημα ΙΙ, περιλαμβάνονται οι ουσίες και προϊόντα που μπορεί να προκαλέσουν αλλεργίες ή δυσανεξίες και που πρέπει υποχρεωτικά να αναγράφονται ευδιάκριτα σε κάθε συσκευασία των προϊόντων που τα εμπεριέχουν, έστω και αν υπάρχει μόνο η υποψία ότι εμπεριέχονται στο προϊόν. Αυτές οι ουσίες είναι τα δημητριακά που περιέχουν γλουτένη, το γάλα, τα αυγά, οι ξηροί καρποί, τα φιστίκια, η σόγια, τα ψάρια, τα μαλακόστρακα, τα μαλάκια, το σέλινο, το λούπινο, το σουσάμι, η μουστάρδα και τα θειώδη. Η λίστα αυτή μπορεί να μεταβληθεί και να επεκταθεί, καθώς η έρευνα για το θέμα αυτό συνεχίζει να εξελίσσεται κι επιστήμονες από όλη την Ευρώπη αξιολογούν συνεχώς νέα συστατικά κι εξετάζουν πώς παράγοντες όπως η επεξεργασία των τροφίμων μπορεί να επηρεάσει την ιδιότητα μιας ουσίας να προκαλεί αλλεργική αντίδραση σε ένα άτομο.
Για τα τρόφιμα που δεν είναι συσκευασμένα, όπως προϊόντα αρτοποιείου, ζαχαροπλαστείου, ή σε χώρους μαζικής εστίασης και ηλεκτρονικές παραγγελίες, οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων αυτών πρέπει να είναι σε θέση να ενημερώσουν είτε μέσω μενού, είτε μέσω πινακίδων, είτε ακόμη και προφορικά για την ύπαρξη αλλεργιογόνων. Σε κάθε περίπτωση, όσοι πάσχουν από αλλεργίες είναι καλό να ρωτάνε το προσωπικό που τους εξυπηρετεί για την πιθανή ύπαρξη κάποιου αλλεργιογόνου στο προϊόν ή στο γεύμα που παραγγέλνουν.
Ο ΕΦΕΤ παρακολουθεί συνεχώς τα θέματα των αλλεργιογόνων στα τρόφιμα, ενώ για το 2024-2025 έχει εγκρίνει και θέσει σε εφαρμογή πρόγραμμα επισήμου ελέγχου τροφίμων της χώρας, το οποίο περιλαμβάνει συνδυαστικούς ελέγχους (επιθεώρησης – δειγματοληψίας και ανάλυσης) και βασίζεται στη συνεργασία των αρμόδιων αρχών ελέγχου της χώρας. Ακόμη, μέσα από την ιστοσελίδα του, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα δελτία που εκδίδει και τη συμμετοχή του σε επικοινωνιακές δράσεις (ημερίδες, εκθέσεις, συνέδρια), όπως η ενημερωτική εκστρατεία Safe2Eat της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), παρέχει αντικειμενική, έγκυρη και άμεση πληροφόρηση και πρακτικές συμβουλές στους καταναλωτές και τους ενδυναμώνει για θέματα αλλεργιογόνων ουσιών σε τρόφιμα κι έτσι ώστε να είναι σε θέση να κάνουν συνειδητές επιλογές τροφίμων.
