Νίκος Ιωαννίδης
“Η Βόρειος Ήπειρος είναι ένας νεκρός όρος” είπε ο πρόεδρος τής Αλβανίας και βέβαια ξεσηκώθηκε θύελλα στη χώρα μας. Δεν είναι απλώς που οι Βορειοηπειρώτες είναι Έλληνες, αλλά και που ο ελληνικός στρατός έχει χύσει άφθονο αίμα εκεί κατά τον 20ο αιώνα όταν τα κράτη τής Ελλάδας και τής Αλβανίας αποκτούσαν τα σύνορα που έχουν σήμερα.
Η διατύπωση όμως τού Ράμα θέτει πάρα πολλά ερωτήματα τα οποία για συντομία συμπυκνώνονται σε ένα: “Πώς βλέπουμε την Ήπειρο, τη χώρα μας, την Ευρώπη και τον κόσμο στο παρόν και το μέλλον; Σαν πεδίο οικοδόμησης τής Ειρήνης και τής ευημερίας, ή σαν πεδίο διπλωματικών τσαμπουκάδων και στρατιωτικών επιχειρήσεων;”.
Βεβαίως αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε ένα πολύ δυσοίωνο παγκόσμιο τοπίο, πολλοί ειδικοί θεωρούν ότι ο παγκόσμιος πόλεμος ήδη έχει βάλει μπροστά τη μηχανή, και δεν φαίνεται εύκολα φως στον ορίζοντα όταν έχεις ταυτόχρονα δύο τουλάχιστον πολέμους στην Ανατολική Μεσόγειο (Ουκρανία, Μέση Ανατολή), για χάρη τής οποίας έχουν γίνει και οι δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι. Το “Ανατολικόν Ζήτημα” πού τούς γέννησε δεν λύθηκε ποτέ βλέπετε, μόνο ξαποσταίνει…
Όμως δεν μπορούμε να σκεφτούμε τίποτα ούτε για την Ήπειρο, ούτε για την Ελλάδα, ούτε για την Ευρώπη, ούτε για τον κόσμο στην περίπτωση Γ’ Παγκοσμίου πολέμου. Τζάμπα φαιά ουσία θα χαλάσουμε, κανενός πολέμου τα αποτελέσματα δεν προβλέφθηκαν ποτέ από κανέναν σε ολόκληρη την Ιστορία, πόσω μάλλον ενός Παγκοσμίου με την καταστροφική δύναμη τής σημερινής τεχνολογίας. Ο Τέταρτος Παγκόσμιος θα γίνει με πέτρες είχε προειδοποιήσει ο Αϊνστάιν όταν τα σημερινά όπλα (που θα κάνουν, αν κάνουν τον Τρίτο) βρίσκονταν σε πρωτόγονο στάδιο. Το μόνο που ξέρουμε με βεβαιότητα σήμερα είναι ότι όσο λιγότερα βαρειά όπλα έχει μία χώρα, τόσο μικρότερη ζημιά θα πάθει.
Είμαστε δηλαδή υποχρεωμένοι να σκεφτόμαστε μόνο για το τι θα πρέπει να κάνουμε στην περίπτωση που βλέπουμε την Ήπειρο, την Ελλάδα, την Ευρώπη και τον κόσμο σαν πεδίο οικοδόμησης τής Ειρήνης και τής ευημερίας.
Σ’ αυτή λοιπόν την περίπτωση κατ’ αρχάς η Ελλάδα και η Αλβανία είναι δύο γειτονικά αναγνωρισμένα κράτη, που συμμετέχουν στη διαδικασία οικοδόμησης τής Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ήπειρος τώρα ιστορικά και γεωγραφικά, από την αρχαιότητα μέχρι τον 20ο αιώνα υπήρξε το κομμάτι δυτικά τής Πίνδου που ξεκινάει από τον Αμβρακικό και φτάνει μέχρι τη γραμμή Αυλώνα-Κορυτσά, το οποίο κομμάτι θεωρείτο μία ενιαία γεωγραφική ενότητα που δεν γνώριζε σύνορα, καθώς από την αρχή τής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας μέχρι το τέλος τής Οθωμανικής υπαγόταν επί 2500 χρόνια ολόκληρη στην εκάστοτε κυρίαρχη δύναμη (όπως άλλωστε συνέβη και στα υπόλοιπα «κράτη» που προϋπήρχαν των Ρωμαίων, τη Μακεδονία, τη Θράκη, την Αθήνα κ.ο.κ), Τα τελευταία 100 χρόνια Ήπειρος είναι μόνο το γεωγραφικό διαμέρισμα τής Ελλάδας (Περιφέρεια πλέον) που περιλαμβάνει τούς νομούς Ιωαννίνων, Θεσπρωτίας, Άρτας, Πρέβεζας. Από κει και πάνω είναι νότια Αλβανία, όπως η Αδριανούπολη είναι στη δυτική Τουρκία και όχι στην ανατολική Θράκη που ήταν επί τών Αυτοκρατοριών.
Τα τελευταία τουλάχιστον 500 χρόνια οι κάτοικοι τού ενιαίου Ηπειρωτικού χώρου ήταν είτε ελληνόφωνοι, είτε βλαχόφωνοι, είτε αλβανόφωνοι, είτε μέχρι το 1930 τουρκόφωνοι. Τα περισσότερα χωριά τής Βορείου Ηπείρου είναι ελληνόφωνα. Από την άλλη πολλά χωριά τής βόρειας Θεσπρωτίας ήταν αλβανόφωνα μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο.
Όλα αυτά όμως τελείωσαν! Δεν έχει καμία σημασία πια στον σύγχρονο κόσμο ποιές γλώσσες μιλάς ή ποιάς εθνικότητας είσαι! Το μόνο που έχει σημασία είναι σε ποιό κράτος ανήκεις! Σού δίνει αρκετά δικαιώματα το κράτος σου; Όλα καλά! Δεν σού δίνει; Αρχίζουν τα προβλήματα.
Η Αλβανία όμως έχει πλέον δεθεί στο “άρμα” τής Ευρώπης, η πρόοδός της σ’ αυτή την κατεύθυνση είναι απολύτως συμφέρουσα και για τη χώρα μας και για τα δικαιώματα τών Ελληνόφωνων Αλβανών πολιτών (μάς αρέσει δεν μάς αρέσει η διατύπωση, αυτή είναι νομικά και αυτή καθορίζει τη ζωή τους, όπως πχ οι Τουρκόφωνοι στη Θράκη ονομάζονται Έλληνες πολίτες και υπάγονται στούς ελληνικούς νόμους) οι οποίοι όμως με τη σειρά τους οφείλουν να τηρούν κι αυτοί τους νόμους τού κράτους τους και να μην παρανομούν εκμεταλλευόμενοι την ειδική σχέση με την Ελλάδα. Η ίδια η Αλβανία το ξέρει, ή το μαθαίνει κάθε μέρα, ότι με την Ευρώπη δεν σηκώνει μπαμπεσιές, ιδίως σε θέματα μειονοτήτων. Όσο πιο γρήγορα εξευρωπαϊζεται τόσο το καλύτερο για όλους. Το όραμα είναι να γίνει πλήρες μέλος και οι σχέσεις μας να είναι όπως πχ τών κατοίκων τής Βιέννης που πάνε για καφέ στην Μπρατισλάβα ή τη Βουδαπέστη, κι ας έχουν χύσει τόνους αίμα σε πολέμους μεταξύ τους οι πρόγονοι τους. Η Ελλάδα και η Αλβανία ως κράτη, δόξα τώ Θεώ μόνο σε αψιμαχίες μείναμε όλους αυτούς τους αιώνες κι αυτές στον άγριο 20ο αιώνα. Επιπλέον, όταν κατέρρευσε η Αλβανία, στην Ελλάδα κατέφυγαν οι περισσότεροι κάτοικοί της στην αρχή, και όσοι έμειναν εξελληνίστηκαν με θαυμαστή ταχύτητα. Τα παιδιά τους μιλούν την ελληνική καλύτερα από την αλβανική, συχνά μάλιστα καλύτερα κι από ελληνόπουλα. Βεβαίως υπάρχουν και οι κακοποιοί, όπως σε όλους τούς λαούς και σε όλες τις εποχές, αλλά ειδικά για αυτό ένας είναι ο αποκλειστικός υπαίτιος και είναι ο τότε υπουργός Εξωτερικών Αντωνάκης Εφιάλτης Σαμαράς, όπως θα διαπιστώσουν παρακάτω όσοι δεν το έζησαν, δεν το θυμούνται, ή δεν τους συμφέρει να το θυμούνται.
Καλά όλα αυτά, αλλά να εγκαταλείψουμε την ελληνική μειονότητα που ζει στην Αλβανία; Μα αυτή τύχαινε ειδικής προστασίας (έστω ελλιπούς αλλά πάντως ειδικής, δηλαδή είχε περισσότερη προστασία από τους υπόλοιπους Αλβανούς) ακόμα και στον καιρό που ο Χότζας έκαιγε τις εκκλησιές και τα τζαμιά απ’ άκρη σ’ άκρη, πώς γίνεται ακόμα σήμερα να συζητάμε τέτοια πράγματα και να υπάρχουν ακόμα ανοιχτά θέματα;
Ας δούμε συνοπτικά το πώς:
Ο μακράν χειρότερος για την Ελλάδα πρόεδρος τής Αλβανίας υπήρξε ο Μπερίσα στην πρώτη του θητεία, αλλά ο Σαμαράς του έδειξε τον δρόμο!
Ως τότε υπουργός εξωτερικών ο εφιάλτης Αντωνάκης, α λα μπρατσέτα με τον αλήστου μνήμης Σεβαστιανό, την ώρα που η γειτονική χώρα κατέρρεε (1990-92) και είχε μέχρι και επιδημία χολέρας, αντί να σπεύσουμε να τους βοηθήσουμε σε κάθε τομέα όπως οφείλαμε ως “αναπτυγμένοι” γείτονες και “καλοί χριστιανοί”, αυτοί εξαπέλυαν εθνικιστικές κορώνες και απειλές, ενώ καλούσαν “τα αδέλφια μας τούς Βορειοηπειρώτες να έλθουν στην Ελλάδα”.
Είπε λοιπόν ο Μπερίσα: “Θέλουν αυτοί τούς Βορειοηπειρώτες; Ανοίγω κι εγώ τις φυλακές, λέω στούς φυλακισμένους ότι άμα δηλώσεις Βορειοηπειρώτης που δεν μιλάς ελληνικά επειδή δεν τα δίδασκε ο Χότζας σε δέχεται η Ελλάδα και με ένα σμπάρο δυό τριγώνια! Και δεν χρειάζεται να συντηρώ στίς φυλακές τούς κακοποιούς μου, και τούς αμολάω όλους στην Ελλάδα να μού φέρνουν και συνάλλαγμα αύριο μεθαύριο!”
Και τί έκανε ο “πατριώτης” αιωνίως πατριδοκάπηλος εφιάλτης Σαμαράς; Επί 2 χρόνια έδιωχνε η αστυνομία πίσω τούς νομοταγείς που γέμιζαν το ΚΤΕΛ από τα Γιάννινα για Αθήνα και άφηνε το ΚΤΕΛ να ξαναγεμίσει με φυλακόβιους στα σκοτάδια 10 χιλιόμετρα παρακάτω και να φτάνει στην Αθήνα χωρίς κανέναν έλεγχο! Επί 2 χρόνια, 3 λεωφορεία γεμάτα φυλακόβιους κάθε νύχτα! Χώρια οι υπόλοιποι…
Και τι έκαναν οι νοσταλγοί τών “χαμένων πατρίδων” στα “αδέλφια” μας που έρχονταν; Αντιμετώπιζαν τούς τίμιους σαν υπανθρώπους, τούς έδιναν μεροκάματα πείνας και πολλές φορές τούς τα έκλεβαν κι αυτά. Και οι ταξιτζήδες τούς έπαιρναν μία περιουσία για να τούς φέρουν παράνομα στην Αθήνα και τούς άφηναν έξω από την… Άρτα.
Την ίδια ώρα ο Σαμαράς, αφού “τακτοποίησε” το…βορειοηπειρωτικό, δημιουργούσε νέα προβλήματα για τη χώρα και νέα λούμπεν ακροατήρια, τούς “μακεδονομάχους” στην αρχή, αγκαζέ με τον Χριστόδουλο, τούς χρυσαυγίτες και τούς ψεκασμένα αντισυστημικούς πατριδοκάπηλους που γέμισαν τη Βουλή στη συνέχεια, καθώς αυτός είναι ο άνθρωπος που μαζί με τον Καραμανλή που μας χρεοκόπησε, έφερε τα μνημόνια και τον φανατισμό με την αδιάλλακτη στάση του στο Ζάππειο. Και δεν έχει αυτοκτονήσει ακόμα! Οπότε φαντάζεστε και το ηθικό ποιόν τού ανθρώπου που περιφέρει το φάντασμα του Εφιάλτη με μισθό συνταξιούχου πρωθυπουργού, ψάχνοντας ευκαιρίες να σπέρνει φανατισμούς και οπισθοδρόμηση μέχρι τα στερνά του κι αυτό να το ονομάζει πατριωτισμό. Και φανταστείτε και τι λεβέντης λαός είμαστε για να τον αφήνουμε να κυκλοφορεί, χωρίς να έχει δεχθεί ούτε μία ροχάλα τόσες δεκαετίες που σπέρνει προβλήματα και μόνο!
Έλα όμως που το τέρας αυτό καθόρισε όλα αυτά τα χρόνια και την ατζέντα μας με τούς γείτονες, η οποία αντί να εκτείνεται σε όλο το φάσμα τών δραστηριοτήτων, έχει περιοριστεί στο μηδέν λόγω τής πεποίθησης “η μειονότητα έχει πάντα δίκιο! Κι όποιος πάρει ένα καλάσνικοφ και σηκώσει την ελληνική σημαία είναι ήρωας! Κι όποιος δεν συμφωνεί είναι προδότης!”. Ρε εκτόπλασμα, τι θέλεις; Να “απελευθερώσουμε” τη Βόρειο Ήπειρο; Ήσουν υπουργός εξωτερικών όταν η Αλβανία κατέρρευσε ως κράτος, γιατί δεν μπουκάριζες να την καταλάβεις όλη; Μήπως επειδή υπάρχουν οι διεθνείς συνθήκες; Τότε σκάσε και στην τρύπα σου! Κι άσε μας να ζήσουμε εν ειρήνη αντίχριστε!
Το μόνο μοντέλο ατζέντας που αποδίδει και μάλιστα πολύ το έχουμε, ήταν η μοναδική περίοδος (δυόμιση χρόνια) που στις σχέσεις με την Αλβανία δεν υπερίσχυσε η ατζέντα του μίσους που επέβαλε στην κοινωνία και «αναγκαστικά» έκτοτε στις κυβερνήσεις, ο Εφιάλτης. Μέσα σ’ αυτά τα δυόμιση χρόνια η χώρα μας πέτυχε οι γείτονες να εγκαταλείψουν την Παραεγνατία που τότε ήταν ο πρώτος εθνικός τους στόχος, εμείς να αποκτήσουμε Ιόνια οδό, να σώσουμε από την κατάρρευση τα 20 πιο σημαντικά βυζαντινά μνημεία μας (Παρηγορίτισσα, Κηπίνα, Μολυβδοσκέπαστη κλπ) μέσα από διασυνοριακό πρόγραμμα, να εδραιώσουμε εμπορικές και καλλιτεχνικές σχέσεις που κρατάνε από τότε κ.ο.κ. Στο επόμενο άρθρο θα αναφερθούμε αποκλειστικά στο τι έγινε εκείνα τα 2,5 χρόνια, στο γιατί από τότε κολλήσαμε και έμεινε μισή μέχρι και η Ιόνια και στο εξόφθαλμο γιατί εκείνη η περίοδος πρέπει να αποτελεί τον σταθερό φάρο για την πορεία προς την ευημερία των 2 χωρών. Πρωτίστως δε της Ηπείρου! Βόρειας και Νότιας!
*Αυτό το άρθρο γράφτηκε στις 3 Νοεμβρίου, περίμενα όμως να ολοκληρώσω και το δεύτερο μέρος του για να το στείλω στην εφημερίδα. Με πρόλαβε όμως ο…Μητσοτάκης και διέγραψε τον Σαμαρά, οπότε παρακαλώ τούς αναγνώστες να μη θεωρήσουν ότι αποδίδω έστω εμμέσως εύσημα στον πρωθυπουργό, άλλωστε το ότι τον ανέχονταν τόσον καιρό ήδη τα αναιρούν.