Αρμόδιοι και αναρμόδιοι ασχολούνται επί δεκαετίες με την προστασία και αξιοποίηση της Παμβώτιδας το στολίδι των Ιωαννίνων. Μελέτες επί μελετών, (ενδεικτικά μία από τον Αυστραλό λιμνολόγο, διαχειριστικό σχέδιο από την πρώην Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση, από τον πρώην Φορέα Λίμνης κλπ), έργα αποσπασματικού χαρακτήρα, βαρύγδουπες δηλώσεις και το αποτέλεσμα είναι ουσιαστικά ένα μπέρδεμα αρμοδιοτήτων, έλλειψη συντονισμού δράσεων και παρεμβάσεων και μια λίμνη που υποβαθμίζεται, αποτελώντας ακόμη “ποτίστρα” για το λεκανοπέδιο και αποδέκτη λυμάτων παρά τη λειτουργία και του νέου βιολογικού, αλλά και κάθε είδους ρύπανσης. Το περίφημο Προεδρικό Διάταγμα που θα έθετε το πλαίσιο για την προστασία της και του τι επιτρέπεται και απαγορεύεται “σέρνεται” επί 15 και πλέον χρόνια. Γιατί άραγε;
Μια δεκαετία και πλέον κράτησε η οριοθέτηση και τώρα επανέρχεται στο προσκήνιο ο επανακαθορισμός ορίων σε σημεία της, επίσης εμφανίστηκε και η ξεχασμένη μελέτη για το σπάσιμο του αναχώματος στην Αμφιθέα που εκτός των άλλων προβλέπει να πέφτουν τα νερά των πηγών Σεντενίκου για εμπλουτισμό και να μην χάνονται απευθείας στην τάφρο Λαψίστας. Κατά καιρούς θυμούνται οι τοπικοί παράγοντες και τον καθαρισμό ή την κοπή καλαμιών με μηχανήματα που υπάρχουν ή πρέπει να προμηθευτούν, αλλά και την διαχείριση του νερού που φέτος δεν υπάρχει για άρδευση. Ενίοτε γίνεται “μάχη” για το ποιοι θα πάρουν άδειες για νέα πλωτά, αν θα γίνουν οικολογικά τα καραβάκια και τώρα για να αδειοδοτηθεί υδατοδρόμιο. Στις όχθες σχεδιάζονται ποδηλατόδρομοι και άλλα έργα και το παράδοξο είναι ότι χρήματα μπορούν να βρεθούν, αλλά λείπει ένα σχέδιο για όσα χρειάζεται η Παμβώτιδα εντός και πέριξ αυτής. Λόγο έχουν διάφορα υπουργεία και τοπικές υπηρεσίες τους, η Περιφέρεια, ο Δήμος, αλλά συνεργασία ακόμη και για απλές παρεμβάσεις δεν διαπιστώνεται. Μια λίμνη στον αστικό ιστό με διαχρονικές ευθύνες για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται και κάθε φορά έρχεται στο προσκήνιο με αφορμή κάποιο έργο ή πρόγραμμα που σπεύδει η αυτοδιοίκηση να αξιοποιήσει. Έργα η Περιφέρεια εντός κι εκτός, έργα ο Δήμος και πάει λέγοντας, χωρίς συνολικό σχέδιο.
Στο πλαίσιο αυτό, δηλαδή της αδυναμίας συνεννόησης και χάραξης μια κοινής γραμμής για το πως θα συμβάλλει ο Δήμος στο μέτρο των αρμοδιοτήτων του, κινήθηκε και η προχθεσινή συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο με τη Δημοτική Αρχή και τις παρατάξεις της αντιπολίτευσης να μην μπορούν ή να μην θέλουν να βρουν κοινή γραμμή πλεύσης στα λιγοστά και βρώμικα νερά της Παμβώτιδας.
Αυτό που έχει ενδιαφέρον από την τοποθέτηση του Δημάρχου, Θωμά Μπέγκα είναι ότι για τη Λίμνη πως αν τα πάντα γίνονται στο περίπου προκαλούνται χρόνιες παθογένειες και προβλήματα που σήμερα ζητούν επιτακτικά λύση. Χωρίς απαραίτητα να μπορεί και να δοθεί.
Η πρόταση της αντιπολίτευσης
Ο Φίλιππας Φίλιος, δημοτικός σύμβουλος της παράταξης “Γιάννενα Νέα Εποχή” και επί 3 θητείες δήμαρχος, επεσήμανε πως το πρόβλημα με τη λίμνη είναι η έλλειψη σχεδίου και η μη ενεργοποίηση ενός οργανωμένου πλαισίου. Πρότεινε τη διοργάνωση ημερίδας με τη συμμετοχή του Δήμου, του ΟΦΥΠΕΚΑ, του Τεχνικού Επιμελητηρίου και της Περιφέρειας, προκειμένου να τεθούν εκ νέου στο τραπέζι τα σημεία του master plan που είχε εκπονηθεί με τη συνδρομή της ΜΟΔ, επί δικής του θητείας στον Φορέα Διαχείρισης της Λίμνης. «Ήρθε η ώρα να φύγουν οι μύθοι από τη μέση», ανέφερε χαρακτηριστικά, τονίζοντας πως «σύντομα θα αρχίσουν να φωνάζουν και τα καραβάκια» αν δεν υπάρξει δράση, όταν πέσει κι άλλο η στάθμη της λίμνης.
Ο κ. Φίλιος μίλησε για επείγουσα ανάγκη αποκατάστασης της οικολογικής ισορροπίας της λίμνης, διαχείρισης καλαμιώνων, ελέγχου των εισροών και καθαρισμού των αγωγών ομβρίων, ενώ ζήτησε άμεση επισκευή του μηχανήματος water master. Υποστήριξε ότι μπορούν να βρεθούν 15-16 εκατ. ευρώ για τα έργα προστασίας και υδρονομίας που προτείνει το master plan, μέσω συνεργασίας όλων των φορέων και ενός πλήρους σχεδιασμού. Επίσης, επανέφερε στο προσκήνιο παλαιά απόφαση του 1979, σύμφωνα με την οποία οι αλιείς της λίμνης οφείλουν να αποδίδουν το 15% των καθαρών εσόδων τους από τα προϊόντα της Παμβώτιδας…
Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της παράταξης Δημήτρης Παπαγεωργίου τόνισε πως η λίμνη πρέπει να καθαριστεί άμεσα και η δημοτική αρχή να αναλάβει ευθύνες.
H απάντηση της δημοτικής αρχής
Ο αντιδήμαρχος Έργων, Κώστας Γκόγκος απάντησε πως τα ζητήματα που τέθηκαν είναι σε γενικές γραμμές εύλογα, αλλά απαιτούν εξειδίκευση και δεν αφορούν μόνο την παρούσα διοίκηση. Στάθηκε ιδιαίτερα στην πράξη αναλογισμού για την οριοθέτηση της Παμβώτιδας, καθώς και ειδικά στις περιοχές Μάτσικα και Πέραμα, εξηγώντας πως έχουν γίνει προσαρμογές βάσει της νέας νομοθεσίας περί αιγιαλού και μετά από διαβουλεύσεις με την Κτηματική Υπηρεσία. Όπως ανέφερε, για το Μάτσικα υπάρχει εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο και έχει ήδη ανασυνταχθεί η πράξη αναλογισμού, η οποία αναμένεται να κοινοποιηθεί στους ενδιαφερόμενους ώστε να προχωρήσει η μελέτη του ποδηλατοδρόμου μετά τις απαλλοτριώσεις.
Σε ό,τι αφορά το έργο του ποδηλατοδρόμου από την Ανατολή έως το Πέραμα, ο κ. Γκόγκος τόνισε πως η μελέτη που είχε δημοπρατηθεί στο παρελθόν δεν προχώρησε, ενώ σήμερα επανασχεδιάζεται σε νέα βάση.
Περιέγραψε το τεχνικό πλάνο για πεζοποδηλατόδρομο από τη Βογιάννου έως τα γεφυράκια, καθώς και τη σχεδιαζόμενη ανάπλαση στην Κάρολου Παπούλια και την Ακτή Μιαούλη, με νέες υποδομές φωτισμού, πρασίνου, αστικού εξοπλισμού και διπλού ποδηλατόδρομου. Συγκεκριμένα ανάφερε πως από τη μελέτη για το τμήμα από Βογιάνου μέχρι τα γεφυράκια της Ανατολής πεζοποδηλατόδρομος 4 μέτρων, ροή αυτοκινήτων και δεξιά θέσεις στάθμευσης, στην υπόλοιπη περιοχή από Κάρολου Παπούλια και Ακτή Μιαούλη στα σχέδια της μελέτης παραμένει μία λωρίδα κυκλοφορίας από τα Σφαγεία προς τη Βογιάννου με πάρκινγκ δεξιά και στη νησίδα φωτισμός, διπλός ποδηλατόδρομος, ανάπλαση πρασίνου με χώρους ανάπαυσης και αστικό εξοπλισμό και στη συνέχεια ακολουθεί ο ήδη υπάρχων πεζόδρομος. Για το τμήμα Μάτσικα–Πέραμα, τόνισε πως η μελέτη έχει προχωρήσει, ωστόσο απαιτείται πρώτα ολοκλήρωση των διαδικασιών της πράξης αναλογισμού και απαλλοτριώσεων, καθώς και απόφαση του Περιφερειάρχη. Το έργο εντάσσεται στη ΒΑΑ, άρα απαιτεί συντονισμένες ενέργειες.
Ο αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος, Άρης Κασσής δεσμεύτηκε ότι θα πραγματοποιηθεί η ημερίδα για τη Λίμνη που πρότεινε ο κ. Φίλιος και εξήγησε γιατί καθυστέρησε. Για το μηχάνημα του water master ανέφερε προβλήματα αδειοδότησης και έλλειψη χειριστή, ενώ αναφορικά με την πρόταση εμπλουτισμού της λίμνης από τις πηγές του Σεντενίκου, γνωστοποίησε ότι μετά από δέκα χρόνια το θέμα τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση και ο Δήμος βρίσκεται σε επαφή με τους αρμόδιους φορείς, θεωρώντας την πρόταση ιδιαίτερα σημαντική.
Σαφείς αιχμές για τον τρόπο διαχείρισης κρίσιμων ζητημάτων που αφορούν τη Λίμνη Παμβώτιδα άφησε ο Δήμαρχος, Θωμάς Μπέγκας.
Αναφερόμενος στον μηχάνημα του water master και στην πλωτή πλατφόρμα που χρησιμοποιείται για τη μεταφορά υλικών προς και από το Νησί, ή στο θέμα των εγκατάστασεων του ΠΕΑΚΙ για την κωπηλασία, ο κ. Μπέγκας σημείωσε πως «όλα γίνονται στο περίπου», τόσο ως προς τις αδειοδοτήσεις όσο και ως προς τη λειτουργία και τιμολόγηση, επισημαίνοντας πως «μια αλλαγή στη νομοθεσία δημιουργεί συνεχώς νέα προβλήματα». Όπως τόνισε, «κάποτε πρέπει να μπει τέλος στην προχειρότητα», καθώς και τα προβλήματα συντήρησης αυτών των μέσων προκύπτουν από το γεγονός ότι «ο τρόπος με τον οποίο αποκτήθηκαν και οι ευθύνες γύρω από αυτά ήταν θολός από την αρχή».
Παράλληλα, εξέφρασε την ενόχλησή του για την έλλειψη συντονισμού μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων, αποκαλύπτοντας πως είχε ζητήσει κοινή συνάντηση με την Περιφέρεια Ηπείρου και την Αποκεντρωμένη Διοίκηση, προκειμένου να συζητηθούν τα ευρήματα της πρόσφατης έρευνας στον πυθμένα της λίμνης. Όπως είπε, «δυστυχώς η συνάντηση αυτή δεν έγινε, όχι με δική μας ευθύνη». Ο Δήμαρχος υπογράμμισε την ανάγκη για σοβαρό σχεδιασμό απέναντι στα προβλήματα του οικοσυστήματος, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Δεν γίνεται να γεμίσουμε τις σπηλαιώσεις με τσιμέντο. Χρειάζονται ολοκληρωμένες μελέτες».
Κλείνοντας την τοποθέτησή του, έδωσε έμφαση στην ανάκτηση των όχθεων της λίμνης, τονίζοντας πως «εκεί που απαιτείται, μπορεί να εξεταστεί και η δημιουργία κρηπιδώματος, όμως πάνω απ’ όλα προέχει η ανάκτηση, για να σώσουμε τη λίμνη».
Χ. Καζάκος-Π. Μπούρχας
