Σε μια ουσιαστική παρέμβαση προς την κυβέρνηση ζητώντας να αντιμετωπιστεί, με συγκεκριμένα άμεσα και στοχευμένα μέτρα, το πολύ σοβαρό πρόβλημα της αιθαλομίχλης προχώρησε ο Δήμαρχος Ιωαννίνων, Θωμάς Μπέγκας με επιστολή του προς τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρο Παπασταύρο.
Στην επιστολή, που κοινοποιείται στους βουλευτές του νομού, περιλαμβάνονται προτάσεις για οικονομικά κίνητρα στην ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών και δημοτικών κτιρίων, ενίσχυση των σταθμών παρακολούθησης ρύπων, εγκατάσταση αισθητήρων σε εσωτερικούς χώρους, χρηματοδότηση έργων ανανεώσιμης ενέργειας και προγράμματα στήριξης ευάλωτων νοικοκυριών. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στις εκκρεμότητες που αντιμετωπίζουν τα έργα της Ενεργειακής Κοινότητας Ιωαννίνων, καθώς και στη συμμετοχή του Δήμου στην ευρωπαϊκή αποστολή «100 Κλιματικά Ουδέτερες Πόλεις». Η παρέμβαση έρχεται μετά την καμπάνια της Ιατρικής Κοινότητας με τη συνεργασία του Δήμου για “καθαρό αέρα” και την εκδήλωση της περασμένης Παρασκευής, αλλά και της πρόθεσης της Περιφέρειας να επιδοτηθούν μέσω του Προγράμματος “Ήπειρος” αντλίες θερμότητας προς αντικατάσταση ρυπογόνων μέσων θέρμανσης. Δεδομένου ότι δεν αρκούν μόνον οι αντλίες ή ο περιορισμός της χρήσης τζακιών, ορθώς ζητείται η εφαρμογή ενός πλέγματος μέτρων και παρεμβάσεων που θα δώσουν “απάντηση” στο πρόβλημα.
Αυτό άλλωστε, επισημαίνει και ο Δήμαρχος ότι, παρά τις δράσεις ενημέρωσης και παρακολούθησης της ατμοσφαιρικής ρύπανσης που υλοποιεί ο Δήμος σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, την Ιατρική Κοινότητα, το Τεχνικό Επιμελητήριο και άλλους φορείς, απαιτείται πλέον ένα ολοκληρωμένο, εθνικά συντονισμένο σχέδιο με τη συμμετοχή της κεντρικής κυβέρνησης. Θυμίζουμε ότι η προηγούμενη όχληση προς την κυβέρνηση είχε γίνει σε συναντήσεις του Δημάρχου με την πρώην υφυπουργό Περιβάλλοντος κ. Σδούκου, χωρίς να υπάρξουν ουσιαστικές παρεμβάσεις για το πρόβλημα από πλευράς κυβέρνησης, μέχρι τώρα.
Τι περιλαμβάνει η πρόταση προς το ΥΠΕΝ
Στο πλαίσιο αυτό, ο Δήμαρχος προτείνει με την επιστολή του την εκπόνηση και υλοποίηση ενός ολιστικού προγράμματος που θα περιλαμβάνει:
–Στήριξη ευάλωτων νοικοκυριών μέσω επιπλέον επιδότησης για την προμήθεια ενεργειακά αποδοτικών και φιλικών προς το περιβάλλον συστημάτων θέρμανσης.
–Ενίσχυση της παρακολούθησης της ρύπανσης με ανάπτυξη περισσότερων σταθμών καταγραφής επιπέδων ρύπων και μικροσωματιδίων σε καίρια σημεία του λεκανοπεδίου, ειδικά σε κατοικημένες περιοχές με αυξημένη χρήση τζακιών.
–Εγκατάσταση ειδικών αισθητήρων σε εσωτερικούς χώρους κατοικιών και σχολείων για την καταγραφή μικρο- και νανοσωματιδίων, ώστε να υπάρχει ακριβής εικόνα της ποιότητας του αέρα που αναπνέουν οι πολίτες μας.
–Ενίσχυση με την μορφή επιδότησης για τη μετατροπή των τζακιών σε ενεργειακά, με διεύρυνση των κριτηρίων για ένταξη στο Πρόγραμμα «Εξοικονομώ κατ΄ Οίκον»
–Ειδικά προγράμματα ενίσχυσης για την αντικατάσταση παλιών συστημάτων θέρμανσης-ψύξης με αντλίες θερμότητας, τα οποία δύναται να εξειδικευτούν για τις πόλεις της Αποστολής των 100 κλιματικά ουδέτερων και έξυπνων πόλεων (EU mission cities) και μπορούν να χρηματοδοτηθούν μέσω των Περιφερειακών Προγραμμάτων ΕΣΠΑ.
–Άμεση εκκίνηση της χρηματοδότησης του Δίκαιου Μετασχηματισμού θα υλοποιηθεί μέσω του «Κοινωνικού Ταμείου για το Κλίμα» που έχει ως στόχο να αμβλύνει τις επιπτώσεις της εφαρμογής των στόχων της κλιματικής ουδετερότητας.
–Ενεργειακή αναβάθμιση «συστάδων-cluster δημοτικών κτιρίων» με την υποστήριξη ESCO (Energy Services Companies) και την κινητοποίηση ενός μίγματος πόρων που θα προέρχεται πρωτογενώς από την εξοικονόμηση της ενέργειας και δευερογενώς από χρηματοδοτικά κίνητρα του ΥΠΕΝ
–Χρηματοδότηση πιλοτικού προγράμματος για την ενεργειακή ανεξαρτησία εμβληματικών περιοχών της πόλης (π.χ. οικισμός Κάστρου ή της Νήσου Ιωαννίνων). Η μετατροπή τους σε Πράσινες Γειτονιές ή Low Emmission Zones (LEZs) δύναται να περιλαμβάνει την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων και τη χρήση πράσινων τεχνολογιών στις μετακινήσεις
Ο Δήμος Ιωαννιτών έχει ήδη δηλώσει τη διαθεσιμότητά του να υποστηρίξει το Υπουργείο στην κατηγοριοποίηση των νοικοκυριών με αυξημένες ανάγκες, αξιοποιώντας τα στοιχεία των κοινωνικών του υπηρεσιών.
“Ενεργειακή Κοινότητα” και «100 Κλιματικά Ουδέτερες Πόλεις»
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην επιστολή στο γεγονός ότι ο Δήμος Ιωαννιτών έχει επενδύσει έγκαιρα στην ενεργειακή μετάβαση.
“Το 2021, αναφέρει ο κ. Μπέγκας, σε συνεργασία με τον Δήμο Μετσόβου, συστήσαμε τη Μη Κερδοσκοπική «Ενεργειακή Κοινότητα Ιωαννίνων», μία από τις πρώτες διαδημοτικές ενεργειακές κοινότητες στη χώρα. Ήδη από το 2022 καταθέσαμε αιτήματα για φωτοβολταϊκά έργα συνολικής ισχύος 6,2 MW σε δημοτικές εκτάσεις και στέγες δημόσιων κτιρίων, με στόχο την ιδιοκατανάλωση από ευάλωτα νοικοκυριά και ενεργοβόρες δημοτικές εγκαταστάσεις. Ωστόσο, σημειώνει, οι συνεχείς αλλαγές του θεσμικού πλαισίου έχουν αφήσει τα έργα σε εκκρεμότητα, παρότι θα μπορούσαν να καλύπτουν ετησίως περίπου 9 GWh ηλεκτρικής ενέργειας, εξοικονομώντας σημαντικούς πόρους και περιορίζοντας χιλιάδες τόνους εκπομπών CO₂. Ζητούμε, λοιπόν, τη στήριξή σας ώστε να διασφαλιστεί ο απαιτούμενος «ενεργειακός χώρος» και οι κατάλληλες ρυθμίσεις για την απρόσκοπτη υλοποίηση του σχεδιασμού μας”.
Τέλος, ο Δήμαρχος υπενθυμίζει ότι ο Δήμος Ιωαννιτών συμμετέχει ενεργά στην ευρωπαϊκή αποστολή για τις «100 Κλιματικά Ουδέτερες Πόλεις» και χρειάζεται την έμπρακτη στήριξη της κεντρικής κυβέρνησης για την υλοποίηση αυτών των φιλόδοξων στόχων. “Η πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα απαιτεί συντονισμένες δράσεις, ισχυρή συνεργασία και τη στήριξη όλων των εμπλεκόμενων φορέων”, αναφέρει χαρακτηριστικά.
