Αποκαλυπτικός για τις αγκυλώσεις αλλά και τις ευκαιρίες βελτίωσης στη σχέση Δήμου Ιωαννιτών και πολιτών, αλλά και για προβλήματα που ταλανίζουν την καθημερινότητά τους, όπως το θέμα με τα αδέσποτα είναι ο ετήσιος απολογισμός του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης του Δήμου Ιωαννιτών, Παναγιώτη Κατσάνου, για την περίοδο 2024-2025.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζει ο κ. Κατσάνος στην ετήσια έκθεσή του, 46 υποθέσεις πολιτών και επιχειρήσεων τέθηκαν υπόψη στο Γραφείο του Συμπαραστάτη, εκ των οποίων 30 εξετάστηκαν ως εμπίπτουσες στην αρμοδιότητά του, ενώ 16 οδηγήθηκαν σε επίσημη διαδικασία γραπτής διαμεσολάβησης. Η πλειοψηφία των αιτημάτων σχετιζόταν με τη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών και θέματα κυκλοφορίας, ακολουθούμενη από τις Οικονομικές Υπηρεσίες, την Πολεοδομία και την Καθαριότητα.
Η συνεργασία με τις δημοτικές υπηρεσίες χαρακτηρίζεται γενικά πολύ καλή. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά: “Το μεγαλύτερο μέρος των εγγράφων και διαμεσολαβήσεων που απευθύνθηκαν προς δημοτικές υπηρεσίες και επιχειρήσεις έτυχαν απάντησης, τις περισσότερες φορές έγκαιρης και τεκμηριωμένης. Σε ό,τι αφορά τα αποτελέσματα, υπάρχουν θέματα, τα οποία επιλύθηκαν με μια απλή τηλεφωνική ή γραπτή επισήμανση προς το αρμόδιο τμήμα, αλλά και θέματα, των οποίων η διαμεσολάβηση για την αντιμετώπισή τους απαίτησε χρόνο ή βρίσκεται ακόμη εν εξελίξει λόγω της περισσότερο σύνθετης φύσης τους. Ακόμη και σε θέματα, για τα οποία το Γραφείο του Συμπαραστάτη δεν ήταν αρμόδιο, δόθηκαν πρακτικές κατευθύνσεις στους πολίτες για το που να απευθυνθούν για το πρόβλημά τους. Στο ίδιο πλαίσιο παραπέμφθηκαν στις αρμόδιες αρχές και υπηρεσίες θέματα για τα οποία δεν υπήρχε αρμοδιότητα, με την παράκληση/επισήμανση για την κατά το δυνατόν σύντομη διευθέτησή τους”.
Στις γενικές παρατηρήσεις, επισημαίνεται η χρόνια υποστελέχωση των δημοτικών υπηρεσιών, η αύξηση των αρμοδιοτήτων χωρίς αντίστοιχη ενίσχυση πόρων. Το πρόβλημα επιτείνεται από τη γραφειοκρατία και την απουσία μηχανισμών ταχείας επίλυσης, ακόμη και για μικρά ζητήματα, γεγονός που τροφοδοτεί τη δυσπιστία των πολιτών απέναντι στη διοίκηση.
Τα αδέσποτα
Ξεχωριστό κεφάλαιο αφιερώνεται στο μείζον ζήτημα των αδέσποτων ζώων, το οποίο περιγράφεται ως διαρκώς διογκούμενο πρόβλημα για όλους τους ΟΤΑ. Ο απολογισμός του Συμπαραστάτη αναφέρει: “Πρόκειται για θέμα γνωστό και φλέγον για το Δήμο Ιωαννιτών αλλά και συνολικά για όλους τους πρωτοβάθμιους ΟΤΑ, καθώς βάσει του νόμου επωμίζονται τη διαχείρισή του. Εξακολουθεί να είναι διάχυτη η ανησυχία των δημοτών και επισκεπτών της πόλης για το θέμα, όπως είναι ευρέως γνωστό. Σύμφωνα με τον Νόμο 4830/2021, οι Δήμοι στην Ελλάδα έχουν σαφείς και αυστηρές υποχρεώσεις για τη διαχείριση των αδέσποτων ζώων συντροφιάς, με στόχο την προστασία τους και την αποτροπή της δημιουργίας νέων αδέσποτων. Οι βασικές υποχρεώσεις τους περιλαμβάνουν: τη Δημιουργία Επιχειρησιακού Σχεδίου, όπου κάθε Δήμος υποχρεούται να διαθέτει ολοκληρωμένο επιχειρησιακό πρόγραμμα διαχείρισης των αδέσποτων ζώων, το οποίο περιλαμβάνει: Περισυλλογή, Παροχή κτηνιατρικής περίθαλψης, Ηλεκτρονική σήμανση και καταγραφή στο Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς (ΕΜΖΣ), Στείρωση και Υιοθεσία. Επίσης περιλαμβάνει την Ίδρυση και Λειτουργία Καταφυγίων καθώς και τη λειτουργία δημοτικών ή διαδημοτικών κτηνιατρείων και καταφυγίων για τα αδέσποτα ζώα συντροφιάς και επίσης προβλέπεται συνεργασία με φιλοζωικές οργανώσεις…”.
Η αναφορά συνεχίζει ως εξής: “Πλην όμως δεν αντιμετωπίζεται ακόμη η «καρδιά» του προβλήματος, που είναι η ανάγκη αποσύρσης των αδέσποτων από τους δημόσιους χώρους. Έτσι λοιπόν εξακολουθεί να ισχύει ο νόμος 4039/2012, ως αυτός τροποποιήθηκε και ισχύει, του οποίου το καθεστώς για τη διαχείριση των αδέσποτων ζώων είναι ημιτελές και απρόσφορο, καθώς δεν προβλέπει τη μόνιμη απομάκρυνση των αδέσποτων ζώων από τους κοινόχρηστους χώρους αλλά μόνο τη διαχείρισή τους (στείρωση και εμβολιασμός) και στη συνέχεια την επαναφορά τους στο περιβάλλον όπου βρίσκονταν προηγουμένως. Με τον τρόπο αυτό τα αδέσποτα ζώα είναι μεν στειρωμένα και εμβολιασμένα εξακολουθούν όμως να περιφέρονται πεινασμένα και σε αγέλες μέσα στην πόλη, σε περιφερειακές δημοτικές κοινότητες αλλά και σε ζωτικής σημασίας χώρους όπως τα Νοσοκομεία και η Πανεπιστημιούπολη, με τελικούς ζημιωμένους και πάλι τους δημότες και επισκέπτες της πόλης, που πέφτουν θύματα επιθέσεων από αυτά”. Ο Συμπαραστάτης προτείνει την αλλαγή του νόμου 4039 για τα αδέσποτα με την προσθήκη υποχρέωσης δημιουργίας χώρων μόνιμης φιλοξενίας των αδέσποτων ζώων από όλους τους Δήμους της χώρας και πρόβλεψη απαιτούμενης χρηματοδότησης από εθνικούς και ενδεχομένως κοινοτικούς πόρους.
Περαιτέρω, αναφέρει ότι θα πρέπει να εφαρμοστούν διατάξεις για την ποινική ευθύνη των κατόχων ζώων συντροφιάς οι οποίοι τα εγκαταλείπουν και τα καθιστούν αδέσποτα. Αυτό αναφέρεται γιατί υπάρχει εκ του αντιθέτου μερίδα πολιτών που σύμφωνα με τον κ. Κατσάνο αποσκοπεί να αποκομίσει όφελος από τη συγκεκριμένη υποχρέωση του Δήμου, διότι πρωτίστως η ερώτηση που απευθύνεται προς τον Συμπαραστάτη είναι η αποζημιωτική δυνατότητα του Δήμου έναντι των πολιτών!
Μικρά έργα και προβλήματα καθημερινότητας
Τέλος, ο Συμπαραστάτης καταθέτει συγκεκριμένες προτάσεις ενίσχυσης της λειτουργίας του θεσμού και της διαφάνειας. Μεταξύ αυτών, προτείνεται η δημιουργία ηλεκτρονικής βάσης παρακολούθησης των αιτημάτων των πολιτών, η δημοσίευση δελτίων προόδου για την πορεία επίλυσης υποθέσεων και η συστηματική ενημέρωση των υπηρεσιών για τον ρόλο και τις αρμοδιότητες του Γραφείου Συμπαραστάτη.
Στη διάρκεια τόσο της παρούσας δημοτικής περιόδου μέχρι σήμερα, όσο και της προηγούμενης, διαπιστώθηκε στην πράξη η ανάγκη εκτέλεσης μικρών έργων και παρεμβάσεων, που θα βελτίωναν σημαντικά την καθημερινότητα και ποιότητα ζωής των δημοτών. Ως παραδείγματα αναφέρονται από το Συμπαραστάτη: ασφαλτοστρώσεις σε συγκεκριμένα τμήματα οδών, που είναι σε κάκιστη κατάσταση, κατασκευή σκαλοπατιών και κουπαστών σε αυτά για τη χρήση τους από άτομα που δυσκολεύονται, χαλικόστρωση σε οδούς με χώμα, που είναι γεμάτες από λακκούβες και λάσπη, προσωρινός φωτισμός σε σημεία που απουσιάζει πιθανόν με χρήση κινητών φωτιστικών με ηλιακούς συλλέκτες κ.λ.π. Όλα τα ανωτέρω είναι βεβαίως αντικείμενο εκτέλεσης έργων εκ μέρους του Δήμου, ο οποίος έχει κάνει το σχετικό προγραμματισμό και τη σύνταξη μελετών. Αυτό που επισημαίνεται από την πλευρά του Συμπαραστάτη του Δημότη είναι οι εξής δύο παράμετροι: α) το γραφειοκρατικό πλαίσιο για τα δημόσια έργα είναι χρονοβόρο και β) Οι μικρές και στοχευμένες παρεμβάσεις, οι οποίες είναι κατά κύριο λόγο επείγουσες, εντάσσονται στο πλαίσιο μεγαλύτερων έργων, τα οποία όμως καθυστερούν με αποτέλεσμα ο δημότης να μη βλέπει λύση στο μικρό πρόβλημα της καθημερινότητάς του (π.χ. να μπαίνει στο σπίτι του από ένα γεμάτο λακκούβες και λάσπη δρόμο περιμένοντας την ασφαλτόστρωση ή έστω τη χαλικόστρωση ως μέρος της συνολικής ανάπλασης της περιοχής του, η οποία πιθανότατα θα πάρει χρόνια).
Συμπερασματικά, προτείνεται ο Δήμος Ιωαννιτών έπειτα από συστηματική καταγραφή τέτοιων αναγκών (για τις οποίες το Γραφείο του Συμπαραστάτη μπορεί να βοηθήσει με τις επισημάνσεις, που του έχουν τεθεί υπόψη) να υλοποιήσει στοχευμένα παρεμβάσεις μικρής κλίμακας, είτε με τις υπηρεσίες του είτε με τη διαδικασία των απευθείας αναθέσεων σε εργολάβους, εννοείται με καθεστώς διαφάνειας και τήρησης ειδικού μητρώου εργοληπτών.
Τέλος, κρίνεται σκόπιμο και αναγκαίο από τον Συμπαραστάτη να ιδρυθεί μια γραμμή επικοινωνίας και εξυπηρέτησης του Δήμου Ιωαννιτών (π.χ. με τηλεφωνική γραμμή ή email), που θα στελεχωθεί από άτομα, κατάλληλα εκπαιδευμένα, τα οποία θα μπορούν να καταγράφουν άμεσα τα προβλήματα των δημοτών και να τα διαβιβάζουν αρμοδίως ηλεκτρονικά στην αντίστοιχη υπηρεσία του Δήμου ώστε και ο Δημότης να παρακολουθεί εύκολα και γρήγορα την πορεία επίλυσής του.
