ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ Κ. ΦΟΥΝΤΑ
Π. Μπούρχας
Προ ημερών ανακοινώθηκε πως ο Κωνσταντίνος Φουντάς, καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και από το 2016 επιστημονικός αντιπρόσωπος της Ελλάδος στο συμβούλιο του CERN, εξελέγη πρόεδρος του συμβουλίου του CERN, δηλαδή του νομοθετικού κατά μία έννοια σώματος του διεθνούς ερευνητικού κέντρου – υπάρχει αντίστοιχα και η εκτελεστική εξουσία του γενικού διευθυντή και των διευθυντών τμημάτων που υλοποιεί τους στρατηγικούς σχεδιασμούς που αποφασίζονται από το συμβούλιο. Στο CERN μετέχουν 26 κράτη- μέλη και η Ελλάδα ένα από αυτά με συμμετοχή στον προϋπολογισμό του οργανισμού, μόλις 1%, η Γερμανία αντίστοιχα με 26%, κατανομή που γίνεται βάσει του ΑΕΠ κάθε χώρας.
Ο κ. Φουντάς συνεχίζει να διδάσκει κανονικά και σήμερα, στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, οπότε για την ώρα, ακόμα μοιράζει το χρόνο του ανάμεσα σε Ελβετία και Γιάννενα, παρ’ ότι τα καθήκοντά του είναι ιδιαίτερα αυξημένα, πλήρη καθήκοντα πάντως αναλαμβάνει ως πρόεδρος του συμβουλίου από τον Ιανουάριο.
Ο κ. Φουντάς αποδέχτηκε την πρόσκληση και παραχώρησε μια από τις πρώτες συνεντεύξεις του στη ΒΗΜΑ Τηλεόραση Ιωαννίνων, το βράδυ της Πέμπτης. Μιλώντας στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του σταθμού, αναφέρθηκε στο σχεδιασμό του CERN που τα τελευταία χρόνια, νοιώθει τον σκληρό ανταγωνισμό της Κίνας – στο παρελθόν οι ΗΠΑ ήταν το παγκόσμιο επίκεντρο των επιστημονικών ερευνών στον τομέα της φυσικής και όλα τα μυαλά κατευθύνονταν εκεί, τώρα πλέον, αυτό το επίκεντρο έχει μετατοπιστεί στην Ευρώπη, όσον αφορά τουλάχιστον το Δυτικό κόσμο.
Η Ελλάδα έχει περί το 2,5% των μόνιμων εργαζομένων του CERN, ήτοι 200 Έλληνες επιστήμονες, παρά τη μικρότερη αναλογικά οικονομική συμμετοχή της στον προϋπολογισμό του. Η αξία του κέντρου για την εκπαιδευτική και ερευνητική πρόοδο των ανθρώπων που συνεργάζονται με το CERN είναι ανυπολόγιστη, ενώ παράλληλα υπάρχει και η βιομηχανική αξιοποίηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων του κέντρου.
Τα σχέδια
Ο στρατηγικός σχεδιασμός που θα υλοποιηθεί το επόμενο διάστημα, περιλαμβάνει την αναβάθμιση των εγκαταστάσεων και την προσθήκη του ανιχνευτή τροχιών που θα αρχίσει να λειτουργεί το 2030, το σχέδιο περιλαμβάνει επίσης, τη δημιουργία ενός ακόμη μεγαλύτερου επιταχυντή. Σε σύγκριση με τον LHC, η περιφέρεια του οποίου είναι περίπου 27 χιλιόμετρα, ο μελλοντικός επιταχυντής θα έχει μήκος περιφέρειας 92 χιλιόμετρα και ενέργεια 10 φορές μεγαλύτερη. Ακριβώς τον ίδιο επιταχυντή σχεδιασμούν και οι Κινέζοι αλλά δεν τον έχουν αποφασίσει ακόμα και γίνεται ένας αγώνας δρόμου για να το ποιος θα προλάβει. Αυτός ο επιταχυντής θα μας επιτρέψει να απαντήσουμε σε κομβικής σημασίας ερωτήματα, όπως παραδείγματος χάριν, το γιατί το σωματίδιο Higgs ή σωματίδιο του Θεού, η προηγούμενη τεράστια ανακάλυψη του CERN, είναι τόσο ελαφρύ.
Στο CERN φτιάχτηκε το ίντερνετ, το CERN παράγει state of the art στον τομέα της φυσικής και συνδέεται με τη βιομηχανία σε παραγωγή εφαρμόσιμης φυσικής και επιστήμης.
Το CERN ασχολείται με φυσική υψηλών ενεργειών, όπως το Higgs και ουσιαστικά το CERN στο βασικό του πείραμα, συγκρούει δέσμες πρωτονίων τα πρωτόνια είναι αυτά που φτιάχνουν τις δέσμες των ατόμων και προσπαθεί να δημιουργήσει συνθήκες σαν αυτές που δημιούργησαν το σύμπαν.
Η γέννηση του σύμπαντος δεν έχει απαντηθεί κατ’ ανάγκη. Η επιστήμη μπορεί να φτάσει στο τέλος των ερωτημάτων. “Δεν ξέρουμε τα πάντα, ξέρουμε από ποια σωματίδια απαρτίζεται ο κόσμος, το τελευταίο ήταν το Higgs αλλά το μοντέλο που έχουμε ως σήμερα, δεν έχει τη βαρύτητα μέσα και δεν ξέρουμε πως να συνδέσουμε τα υπόλοιπα με τη βαρύτητα. Δεν ξέρουμε τη σκοτεινή ενέργεια, τη σκοτεινή ύλη και αυτά είναι ερωτήματα που ερευνώνται στο CERN αυτή τη στιγμή” είπε μεταξύ άλλων ο κ. Φουντάς.
Τέλος, στο ερώτημα του πως αναβαθμίζεται η φυσική στην Ελλάδα ως επιστήμη, τόνισε πως πρέπει να συνδεθεί με την πραγματική αγορά, με start ups. Τα φυσικά τμήματα πρέπει να συνδεθούν περισσότερο με την αγορά, τόνισε και υποστήριξε πως οι Έλληνες επιστήμονες ψάχνουν τρόπο να γυρίσουν στην Ελλάδα.
