Μια ενδιαφέρουσα πρόταση για την αντιμετώπιση του προβλήματος άρδευσης στο λεκανοπέδιο Ιωαννίνων, που φέτος εμφανίστηκε οξυμένο λόγω της αδυναμίας άρδευσης με νερά της λίμνης και της ρύπανσης της τάφρου Λαψίστας, καταθέτει στο δημόσιο διάλογο η Νέα Αριστερά, εντάσσοντας το τοπικό στο γενικό πρόβλημα λειψυδρίας στη χώρα και στην ανάγκη να αντιμετωπιστεί σε ένα ευρύτερο πλαίσιο. Ταυτόχρονα ζητά να βρεθεί άμεσα τρόπος για την αποζημίωση των αγροτών οι οποίοι δεν κατάφεραν, με ευθύνη της πολιτείας και της αυτοδιοίκησης, να ποτίσουν τις καλλιέργειές τους. Η μη παραγωγή θα έχει επιπτώσεις όχι μόνο στο εισόδημα των παραγωγών, αλλά συνολικά στην Η πρόταση περιλαμβάνει και την διερεύνηση της δυνατότητας απεμπλοκής της Παμβώτιδας ως ταμιευτήρα νερού για άρδευση, κάτι που δύσκολα μπορεί να επιτευχθεί, δεδομένου ότι τα νερά της διαχρονικά διατίθενται, όταν υπάρχουν και όχι όπως αυτό το καλοκαίρι, για αυτό το σκοπό. Άλλωστε, οι βιολογικοί της ΔΕΥΑΙ που βρέθηκαν στο επίκεντρο κριτικής χωρίς να ευθύνονται για τη ρύπανση, μπορούν να συμβάλλουν μόλις με το 10% των αναγκών της άρδευσης, επομένως η λίμνη κυρίως τροφοδοτεί το αρδευτικό σύστημα που έχει κατασκευαστεί προ 15 περίπου ετών (δεν είναι 60 ετών όπως αναφέρει η Νέα Αριστερά) με σκοπό να εκσυγχρονίσει τον τρόπο άρδευσης και να μειώσει τις απώλειες νερού που παίρνει από τη λίμνη. Αποδείχτηκε, όμως, ότι όποιο σύστημα και να έχεις εάν δεν υπάρχει νερό, δεν υπάρχει λύση. Και ίσως η μεταφορά, εφόσον νέες γεωτρήσεις δύσκολα θα ΄φερουν αποτέλεσμα, να είναι η λύση.
Η πρόταση
Ένα πρόβλημα των καιρών μας, ένα πρόβλημα από το μέλλον που γίνεται όμως όλο και πιο κοντινό. Αυτό είναι το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι αγρότες του κάμπου της Λαψίστας των Ιωαννίνων οι οποίοι δεν έχουν νερό να ποτίσουν τις καλλιέργειές τους.
Η έλλειψη νερού έχει συγκεκριμένα αίτια, δεν μπορεί όμως να μην αντιμετωπιστεί και μέσα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, με τη λειψυδρία να εμφανίζεται πλέον σε πολλές περιπτώσεις και με διάφορες μορφές σε όλη τη χώρα.
Η Νέα Αριστερά Ιωαννίνων παρακολουθεί τις εξελίξεις, ενημερώνεται και διαμορφώνει πλέγμα παρεμβάσεων με σκοπό την κοινωνική προστασία, την προστασία της αγροτικής παραγωγής, αλλά και την προστασία του περιβάλλοντος και την προάσπιση του νερού ως δημόσιο αγαθό, προσβάσιμο από όλους.
Στο θέμα του κάμπου της Λαψίστας και της αγροτικής καλλιέργειας, σε πρώτο επίπεδο, για το οποίο απαιτούνται και άμεσες λύσεις, απειλείται πλήρως η παραγωγή για εφέτος ενώ δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι θα είναι καλύτερα τα πράγματα και την επόμενη χρονιά. Απειλείται συνεπώς ένας από τους πυλώνες της πρωτογενούς παραγωγής του νομού Ιωαννίνων.
Σε αυτό το αποτέλεσμα οδήγησαν η ακαταλληλότητα της τάφρου της Λαψίστας, η μείωση των διαθέσιμων υδάτων της λίμνης και η έλλειψη εκσυγχρονισμού του αρδευτικού συστήματος της ευρύτερης περιοχής που έχει πίσω του ήδη 60 χρόνια λειτουργίας με σημαντικά έργα και θα έπρεπε να εξασφαλίζει επάρκεια νερού για όλους τους αγρότες.
Και οι τρεις παράγοντες αυτοί όμως ήταν γνωστοί και ανήκουν στις αρμοδιότητες θεσμικών φορέων που έχουν την ευθύνη της εύρυθμης λειτουργίας του αρδευτικού συστήματος και όφειλαν να δράσουν προληπτικά τα προηγούμενα χρόνια ώστε να μην φτάσουμε στο σημερινό αδιέξοδο. Η ολιγωρία του κρατικού μηχανισμού, αλλά και της τοπικής αυτοδιοίκησης στο βαθμό που την αφορά, θα πρέπει να επισημανθεί ξεκάθαρα και η εκ των υστέρων κινητοποίηση και οι συσκέψεις θα έχουν πραγματικό νόημα μόνο όταν δρομολογήσουν και συγκεκριμένες λύσεις.
Έχει όμως, σημασία να γνωρίζουμε και τις συνέπειες που θα έχει η απώλεια της αγροτικής παραγωγής στο λεκανοπέδιο Ιωαννίνων.
Πρόκειται για την απώλεια σημαντικών ποσοτήτων υψηλής ποιότητας γεωργικών προϊόντων (καλαμπόκι, τριφύλλι, πατάτες κα) που υποστηρίζουν την κτηνοτροφία και την πτηνοτροφία της Ηπείρου όπως και τον διατροφικό κλάδο.
Επίσης αποτελεί μείζονα απώλεια εισοδήματος για εκατοντάδες οικογένειες της περιοχής που ζουν στην ύπαιθρο, αποτελούν κομβικό παράγοντα ανάπτυξης για τον τόπο μας, και συμμετέχουν στην τοπική οικονομία σε εποχές ερήμωσης των χωριών μας και εγκατάλειψης της αγροτικής γης.
Το πλήγμα συνεπώς στην πρωτογενή παραγωγή του τόπου μας είναι μεγάλο και θα έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες.
Τι μπορεί να γίνει
Σε πρώτο επίπεδο, η Πολιτεία οφείλει να αποζημιώσει άμεσα τους αγρότες για την απώλεια της παραγωγής και των εισοδημάτων τους φέτος, αφού δεν ευθύνονται οι ίδιοι για την έλλειψη νερού. Παράλληλα, να κινήσει τις διαδικασίες ώστε να βρεθούν λύσεις για την εξασφάλιση νερού την επόμενη χρονιά.
Ειδικά για την τάφρο της Λαψίστας οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες οφείλουν άμεσα να ερευνήσουν πιθανές πηγές μόλυνσης και να προχωρήσουν στον καθαρισμό της, αποδίδοντας προφανώς και τις ανάλογες ευθύνες όπου υπάρξουν.
Καθοριστικό βήμα όμως, θα πρέπει να είναι η δημιουργία ενός σύγχρονου, βιώσιμου, φιλικού στο περιβάλλον αρδευτικού συστήματος που θα εξασφαλίζει την άρδευση του κάμπου τα επόμενα τουλάχιστον 20 χρόνια. Αυτό προϋποθέτει ότι θα ξεκινήσουν άμεσα έργα εκσυγχρονισμού του αρδευτικού δικτύου μέσα από συγχρημαδοτούμενα προγράμματα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, ενώ παράλληλα θα εκκινήσει και η διαδικασία ολοκληρωμένων μελετών για το αρδευτικό δίκτυο και την εξασφάλιση των διαθέσιμων ποσοτήτων υδάτων πάντα με άξονες την εξοικονόμηση νερού και τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Εκτιμούμε ότι σε αυτή τη διαδικασία, είναι δυνατή και πρέπει να διερευνηθεί, η απεμπλοκή της λίμνης των Ιωαννίνων από τη λειτουργία της ως ενεργού ταμιευτήρα υδάτων για αγροτική χρήση. Η λίμνη είναι ένα σπάνιο και πολύτιμο οικοσύστημα που πιέζεται όλο και περισσότερο από τους ανθρωπογενείς παράγοντες και οφείλουμε να την προστατεύσουμε με κάθε δυνατό τρόπο. Η έλλειψη στη συγκεκριμένη περίπτωση ενός ισχυρού, τοπικού Φορέα Διαχείρισης της Παμβώτιδας που θα αποτελούσε και τον κύριο θεσμικό παράγοντα προστασίας του οικοσυστήματος, είναι φανερή.
Η Νέα Αριστερά στέκεται με όλες τις δυνάμεις της δίπλα στους αγρότες των Ιωαννίνων και κινητοποιείται σε όλα τα επίπεδα όπως και σε κοινοβουλευτικό επίπεδο, ώστε να βρεθούν δίκαιες και βιώσιμες λύσεις για να συνεχίσει να υπάρχει αγροτική παραγωγή στον τόπο μας, για να αποτελέσει η πρωτογενής παραγωγή ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες ενός νέου παραγωγικού μοντέλου για την Ήπειρο και όλη τη χώρα.
Όχι στην ιδιωτικοποίηση του νερού
Δεν πρέπει να παραβλέπουμε τον συγχρονισμό των πολιτικών της κυβέρνησης, η οποία πάνω στο υπαρκτό πρόβλημα της λειψυδρίας προωθεί τις συγχωνεύσεις των φορέων υδάτων και την εισαγωγή της λογικής της ελεύθερης αγοράς με το κλείσιμο των ΔΕΥΑ, την ιδιωτικοποίηση και το ξεπούλημα των δημοσίων αγαθών στα μεγάλα συμφέροντα.
Η απάντηση στα μεγάλα προβλήματα της εποχής μας δεν μπορεί να είναι η παράδοση στη λογική του κέρδους και της αγοράς, όπως διαφαίνεται από τις πρώτες αναφορές στο εθνικό σχέδιο υδάτων που ανακοινώθηκε.
Απέναντι στην ιδιωτικοποίηση και την εμπορευματοποίηση από την κυβέρνηση Μητσοτάκη, του δημόσιου πλούτου και της παραγωγής, απέναντι στην υποβάθμιση του κράτους και των δημόσιων υπηρεσιών που βρίσκονται δίπλα στον πολίτη και τις ανάγκες του, η Νέα Αριστερά αγωνίζεται για να ανοίξει ο δρόμος σε μία εναλλακτική κατεύθυνση υπέρ των πολλών, για τη δικαιοσύνη, την ισότητα και τη δημοκρατία στον τόπο μας.
