Στον δρόμο προς τις κάλπες της 21ης Μαΐου οδεύει η χώρα. Πρόκειται για τις εικοστές εθνικές εκλογές της Μεταπολίτευσης και για τις εξηκοστές έβδομες από συστάσεως ελληνικού κράτους.
Η επικείμενη αναμέτρηση θα διεξαχθεί με το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής, με βάση τον εκλογικό νόμο που ψηφίστηκε το 2016. Σύμφωνα με αυτόν, στα κόμματα που θα περάσουν τον πήχη του 3% θα κατανεμηθούν αναλογικά 285 έδρες με βάση το ποσοστό που αναλογεί στις ψήφους τους. Άλλες 12 έδρες προέρχονται από τα ψηφοδέλτια Επικρατείας και οι υπόλοιπες τρεις έδρες θα αναδειχθούν για πρώτη φορά από τους Έλληνες του εξωτερικού.
Εάν δεν συγκροτηθεί κυβέρνηση και οδηγηθούμε σε δεύτερες εκλογές, στις 2 Ιουλίου, θα ψηφίσουμε με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής που ψηφίστηκε από τη Βουλή το 2020. Σε αυτή την περίπτωση το πρώτο κόμμα, εφόσον λάβει ποσοστό άνω του 25%, λαμβάνει μπόνους 20 έδρες που αυξάνονται ανάλογα με το ποσοστό, με ανώτατο όριο τις 50 έδρες εάν το ποσοστό του είναι στο 40%.
Οι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους ανέρχονται σε 9.810.040, εκ των οποίων 4.760.042 άνδρες και 5.049.998 γυναίκες. Για πρώτη φορά θα ψηφίσουν 438.595 νέοι ηλικίας από 17 έως 21 ετών. Δικαίωμα ψήφου έχουν όσοι γεννήθηκαν το 2006.
Οι πολίτες μπορούν να ενημερωθούν για τον τόπο που ψηφίζουν μέσω της πλατφόρμας του υπουργείου Εσωτερικών «Μάθε πού ψηφίζεις», εισάγοντας τα προσωπικά τους στοιχεία.
Έλληνες του εξωτερικού
Σε αυτές τις εκλογές για πρώτη φορά έχουν τη δυνατότητα οι Έλληνες του εξωτερικού, που πληρούν τις προϋποθέσεις που θέτει η νομοθεσία, να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα στον τόπο κατοικίας τους. Οι 22.816 ομογενείς των οποίων εγκρίθηκαν οι αιτήσεις θα ψηφίσουν, το Σάββατο 20 Μαΐου, σε 99 εκλογικά τμήματα που συγκροτήθηκαν σε 35 χώρες της υφηλίου. Αυτές είναι οι Αίγυπτος (Κάιρο), Αυστραλία (Μελβούρνη, Σίδνεϊ), Αυστρία (Βιέννη, Σάλτσμπουργκ), Βέλγιο (Βρυξέλλες, Αμβέρσα), Βουλγαρία (Σόφια), Γαλλία (Παρίσι, Στρασβούργο, Νίκαια, Νάντη), Γερμανία (Αμβούργο, Βερολίνο, Μόναχο, Στουτγκάρδη, Ντύσσελντορφ, Φρανκφούρτη, Δρέσδη, Αννόβερο, Νυρεμβέργη, Άαχεν, Βούπερταλ, Κολωνία, Μπίλεφελντ, Ντόρτμουντ, Λουντβικσχάφεν), Δανία (Κοπεγχάγη), Ελβετία, (Βέρνη, Γενεύη, Λωζάνη), Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (Άμπου Ντάμπι), Ηνωμένο Βασίλειο (Λονδίνο, Γλασκώβη, Μπέρμιγχαμ, Ληντς, Εδιμβούργο) ΗΠΑ (Άγιος Φραγκίσκος, Ατλάντα, Βοστώνη, Λος Άντζελες, Νέα Υόρκη, Ουάσιγκτον, Σικάγο, Τάμπα), Ιρλανδία (Δουβλίνο), Ισπανία (Μαδρίτη, Βαρκελώνη), Ιταλία (Ρώμη, Μιλάνο, Βενετία), Καναδάς (Μόντρεαλ, Τορόντο), Κατάρ (Ντόχα), Κορέα (Σεούλ), Κύπρος (Λευκωσία, Λάρνακα, Λεμεσός, Πάφος), Λιθουανία (Βίλνιους, Κάουνας), Λουξεμβούργο (Λουξεμβούργο), Μάλτα (Βαλέτα), Νορβηγία (Όσλο), Νότια Αφρική (Γιοχάνεσμπουργκ), Ολλανδία (Χάγη, Άμστερνταμ, Ρότερνταμ, Αϊντχόφεν), Πολωνία (Βαρσοβία), Πορτογαλία (Λισσαβώνα), Ρουμανία (Βουκουρέστι), Σαουδική Αραβία (Ριάντ), Σιγκαπούρη (Σιγκαπούρη), Σουηδία (Στοκχόλμη, Γκέτεμποργκ, Μάλμε), Τουρκία (Κωνσταντινούπολη), Τσεχία (Πράγα) και Φινλανδία (Ελσίνκι).
Οι περισσότερες αιτήσεις που εγκρίθηκαν υποβλήθηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο, 4.556 και ακολουθούν η Γερμανία με 3.226, οι ΗΠΑ με 1.617, το Βέλγιο με 1.607 και η Κύπρος με 1.432.
Σε ποσοστό 96% οι ψηφοφόροι του εξωτερικού θα ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα στη χώρα της μόνιμης διαμονής τους, ενώ οι υπόλοιποι (4%) θα πρέπει να μεταβούν σε άλλη καθώς δεν συμπληρώθηκε ο απαιτούμενος αριθμός των 50 ψηφοφόρων ώστε να συγκροτηθεί εκλογικό τμήμα. Αυτή η εξέλιξη έχει προκαλέσει δυσαρέσκεια κυρίως σε Βορειοηπειρώτες, οι οποίοι για να ψηφίσουν θα πρέπει να μετακινηθούν σε χώρα πιο μακρινή από την Ελλάδα και συγκεκριμένα στη Βουλγαρία.
Ένστολοι – ναυτικοί
Εγγραφή σε ειδικούς εκλογικούς καταλόγους απαιτείται και για τις περιπτώσεις στρατιωτικών που υπηρετούν στις Ένοπλες Δυνάμεις ή στο Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή καθώς και του προσωπικού της Ελληνικής Αστυνομίας και του Πυροσβεστικού Σώματος, προκειμένου να ψηφίσουν στις βουλευτικές εκλογές, στον τόπο όπου υπηρετούν, εάν είναι διαφορετικός από αυτόν, στους εκλογικούς καταλόγους του οποίου είναι εγγεγραμμένοι. Στην περίπτωση αυτή, είναι υποχρεωμένοι να δηλώσουν στην υπηρεσία τους τον δήμο, όπου είναι εγγεγραμμένοι ώστε να περιληφθούν στις καταστάσεις που αποστέλλονται στον αρμόδιο αντιπεριφερειάρχη.
Ομοίως, οι ναυτικοί που υπηρετούν σε πλοίο με ελληνική σημαία, που την ημέρα των εκλογών βρίσκεται σε ελληνικό λιμάνι, εγγράφονται σε ειδικούς εκλογικούς καταλόγους ώστε να ψηφίσουν στον δήμο όπου βρίσκεται το πλοίο.
Επίσης, Έλληνες πολίτες, οι οποίοι είναι φυλακισμένοι και δεν έχουν στερηθεί το δικαίωμα του εκλέγειν, ψηφίζουν στο εκλογικό τμήμα του καταστήματος όπου κρατούνται, βάσει ειδικών εκλογικών καταλόγων, στους οποίους εγγράφονται για τον σκοπό αυτό.
Τμήματα για ΑμεΑ
Από αυτές τις εκλογές τα άτομα με αναπηρία θα ασκούν το εκλογικό τους δικαίωμα με λιγότερη ταλαιπωρία. Διάταξη του τελευταίου νομοσχεδίου που ψηφίστηκε πριν από το κλείσιμο της Βουλής προβλέπει σε κάθε κατάστημα ψηφοφορίας τη λειτουργία χώρου υποδοχής και υποστήριξης εκλογέων με αναπηρία και μειωμένη κινητικότητα.
Με την προσέλευση του εκλογέα στον χώρο, ενημερώνεται ο δικαστικός αντιπρόσωπος ο οποίος μεταβαίνει εκεί, παρέχοντας του όλα τα ψηφοδέλτια και τον απαιτούμενο φάκελο. Εφόσον είναι αναγκαίο, ο εκλογέας μπαίνει στο παραβάν μαζί με τον συνοδό του, αν έχει, αλλά και με τον δικαστικό αντιπρόσωπο. Μετά την έξοδο του εκλογέα από το διαχωριστικό ψηφοφορίας, ο δικαστικός αντιπρόσωπος παίρνει τον φάκελο που περιέχει το ψηφοδέλτιο που επέλεξε ο εκλογέας, τον μεταφέρει στο αντίστοιχο εκλογικό τμήμα και τον ρίχνει στην κάλπη.
Η είσοδος στο εκλογικό κέντρο και στον χώρο υποδοχής επιτρέπεται μαζί με σκύλο βοηθείας (οδηγός) ατόμων με αναπηρία.
Νωρίτερα η μετάδοση των αποτελεσμάτων
Ο τρόπος συγκέντρωσης και μετάδοσης των αποτελεσμάτων το βράδυ των εκλογών εκσυγχρονίζεται μειώνοντας σημαντικά τον χρόνο του ασφαλούς αποτελέσματος. Μέχρι σήμερα τα τηλεγραφήματα με τα αποτελέσματα κάθε εκλογικού κέντρου κατευθύνονταν στον δήμο, από εκεί στην περιφέρεια και ακολούθως στο υπουργείο Εσωτερικών, όπου γινόταν η καταχώριση των δεδομένων στο κεντρικό σύστημα.
Από τις προσεχείς εκλογές κάθε δικαστικός αντιπρόσωπος θα διαθέτει από ένα tablet μέσω του οποίου θα μεταδίδει απευθείας στο υπουργείο τα αποτελέσματα του εκλογικού του κέντρου μετά το τέλος της καταμέτρησης. Με αυτό τον τρόπο εκτιμάται ότι στις 20:00, δηλαδή μία ώρα μετά το κλείσιμο της κάλπης, θα υπάρχει ασφαλές αποτέλεσμα στο 25% της επικρατείας και στις 20:30 – 21:00 για το 80%. Το παραδοσιακό σύστημα μετάδοσης των προσωρινών αποτελεσμάτων θα εξακολουθήσει να ισχύει για λόγους ασφαλείας και διασταύρωσής τους.
